QUY TRÌNH TRỒNG CHĂM SÓC HOA ĐỒNG TIỀN

1. GIỚI THIỆU

Hoa đồng tiền có tên khoa học Gerbera jamesonii là cây hoa ôn đới. Đồng tiền là cây thân thảo hình ống, rễ chùm, phát triển khỏe, ăn ngang và nổi một phần trên mặt đất.

Thân ngầm, không phân cành, chỉ đẻ nhánh. Lá dài khoảng 15-25 cm, rộng 5-8 cm, hình lông chim, xẻ thùy, mặt lưng lá có lớp lông nhung.

Hoa đồng tiền là 1 loại hoa đẹp, được ưa chuộng bởi sự đa dạng với hàng trăm giống hoa khác nhau, đa dạng về màu màu sắc: đỏ, trắng, hồng, vàng, cam,

Hoa đồng tiền dễ trồng, nhiệt độ sinh trưởng và phát triển tốt nhất là từ: 15-25℃. Hoa đồng tiền không chịu được ánh sáng mạnh chiếu trực tiếp, loài hoa này cũng k ưa sương muối, mưa nhiều, mưa nhiều.

2. KỸ THUẬT TRỒNG

2.1. Giống

Đồng tiền có nhiều giống khác nhau như Esmara (hoa màu hồng phấn, nhụy vàng), Sarolta ( màu cam, nhụy đen), Cruiser (màu đỏ sen, nhụy đen), Mayane (vàng sậm, nhụy đen), Amareto (vàng da, nhụy đen), Ismara (Đỏ sen sáng, nhụy vàng), Serena (Đỏ sen đậm, nhụy đen),…

Hoa đồng tiền có thể trồng từ cây nuôi cấy mô, cây tách thân hoặc bằng hạt. Cây giống từ nuôi cấy mô có ưu điểm: khỏe, sạch bệnh, lâu bị thoái hóa, hoa to đẹp nhưng giá thành cây giống hơi cao. Cây tách thân có ưu điểm: giá thành cây giống thấp hơn nhưng nhanh thoái hóa, chất lượng hoa kém. Cây giống từ hạt thường khó kiểm soát chất lượng hạt giống nên cây phát triển không đều chất lượng hoa không đẹp như cây nuôi cấy mô.

2.2. Thời vụ trồng

Đồng tiền có thể trồng quanh năm, tốt nhất trồng vào vụ xuân và vụ thu hàng năm.

2.3 Nhiệt độ và độ ẩm cho hoa đồng tiền

Nhiệt độ thích hợp để trồng hoa đồng tiền là 15-25 độ C, cũng có một số loài hoa đồng tiền có thể chịu được nhiệt độ cao hơn 30-34 độ.  Khi nhiệt độ dưới 12 và trên 35 độ hoa đồng tiền sẽ phát triển kém, sắc hoa nhợt nhạt, chất lượng hoa xấu.

Hoa đồng tiền chịu hạn kém. Độ ẩm  đất thường phải duy trì ở 60-70%, độ ẩm không khí 55-65% là điều kiện thuận lợi cho cây phát triển.

Cây đồng tiền phải trồng nổi bởi rễ lan ngang mặt đất, trồng cây quá sâu cây sẽ dễ bị thối rễ hoặc phát triển chậm

2.4. Đất trồng hoa đồng tiền

Hoa đồng tiền ưa đất tơi xốp, độ thông thoáng cao, dễ thoát nước, nhiều mùn. Đất trồng cho chậu đồng tiền gồm xơ dừa+ than bùn+đất cát (3:3:1), các bạn cũng có thể bổ sung thêm phân hữu cơ vi sinh và Super lân.

Đồng tiền không chịu được cường độ ánh sáng mạnh, mưa nhiều vì vậy nên đặt chậu hoa đồng tiển trong nhà thời gian đầu để giảm cường độ ánh sáng và nhiệt độ. Sau khi cây đã phát triển ổn định có thể mang ra ban công hoặc lan can, bậu cửa để trồng nhưng phải hạn chế lượng ánh sáng trực tiếp.

2.5. Chuẩn bị giá thể 

Nếu trồng chậu thì cần chuẩn bị giá thể để trồng như sau:

– Yêu cầu giá thể trồng đồng tiền chậu: Tơi xốp, thoát nước tốt, không chứa mầm bệnh hại, pH=6- 6,5

– Giá thể trồng chậu: Có nhiều loại giá thể trồng đồng tiền nhưng giá thể tốt nhất là: 1/2 đất + 1/2 xơ dừa + 1/2 phân chuồng (hoai mục).

+ Trước khi trồng, giá thể phải được xử lý nấm bệnh. Dùng Foocmalin 40% pha theo tỷ lệ 1/80 – 1/100 lần; hoặc dùng Viben C 50BTN pha theo tỷ lệ 1/400 lần, phun hoặc tưới vào giá thể, trộn đều, phủ kín nilon ủ từ 1-2 ngày.

2.5. Nhà mái che

Do đồng tiền phát triển lá và mầm hoa từ thân củ chính nên khi gặp điều kiện mưa nhiều mầm rất hay bị thối nên khi trồng đồng tiền cần trồng trong nhà có mái che để chánh nước mươi làm cây bị bệnh nhiều đặc biệt là bệnh thối ngọn vàng lá chết cây. Nhà mái che cho đồng tiền không cầu kỳ quá nhưng cũng không được tạm bợ vì tạm bợ rất hay bì mưa to gió lớn xô đổ sẽ làm rập nát hoa. Chỉ cần làm hệ thống nhà lưới che đơn giản và có lưới cắt năng 30% là được.

2.6. Cách tưới nước cho hoa đồng tiền

Tưới nước cho hoa đồng tiền vào buổi sáng, tránh tưới vào buổi chiều lúc trời nắng cây dễ bị bệnh.  Khi tưới nước chú ý không làm văng đất lên lá. Tuy hoa đồng tiền không chịu được hạn nhưng cũng không ưa ẩm quá, vì vậy tùy vào điều kiện  cụ thể có thể 2-3 ngày tưới một lần.

Nên thường xuyên tỉa lá héo úa cho cây để tạo sự thông thoáng cho cây  đồng tiền phát triển

Hoa đồng tiền khá dễ trồng mà lại có thể trang trí cho ngôi nhà bạn với ý nghĩa hoan hỷ, sự vui vẻ trong gia đình. Hy vọng với cách trồng và chăm sóc chậu cảnh hoa đồng tiền sẽ mang lại cho các bạn những kinh nghiệm để có chậu cảnh hoa đồng tiền đẹp.

2.7. Bón phân

Nếu trồng trên luống, nên định ký bón cho hoa đồng tiền loại phân Nitrophosphoka (15-5-20 + 2 TE), pha loãng tưới mỗi tuần 1 lần. Ngoài việc bón phân qua rễ, phun thêm phân bón lá cho cây Growmore (30-10-10). Giai đoạn cây ra nụ cần phun thêm các loại phân bón lá như: Multi-K (13-0-46), Nitrat canxi (11-0-0-20 CaO) để làm phát hoa cứng cáp, màu sắc hoa đậm, lâu tàn. Nếu bón nhiều đạm cành hoa mềm yếu, cấm bình hoa dễ bị gục xuống.

Nếu trồng trong chậu, chất liệu trồng là phân rơm và phân trấu mục rất thích hợp với hoa đồng tiền, do đó nên hạn chế bớt lượng phân hóa học. Có thể sử dụng phân DAP bằng cách : ngâm 01 kg DAP vào 05 lít nước, tưới định kỳ 01 tuần/lần theo liều lượng 50 ml phân đã ngâm pha với 10 lít nước, tưới cho đến khi cây có nụ hoa (khoảng 4 tháng sau khi trồng).

Khi cây có nụ cần bổ sung thêm phân Kali (pha loãng tưới vào gốc) theo liều lượng là 01 muỗng canh + 10 lít nước tưới cho cây. Trong giai đoạn này, nên tưới phân xen kẻ với nhau ( 01 tuần tưới phân DAP, 01 tuần tưới phân Kali).

2.8. Sâu bệnh

– Nhện đỏ: đây là loài côn trùng gây hại làm giảm năng suất và chất lượng hoa khi thu hoạch. Nhện xuất hiện nhiều ở giai đoạn cây đang cho hoa, nụ bị hại cánh hoa nhạt màu, có nhiều đốm trắng nhỏ trên cánh hoa làm giảm màu sắc hoa. Phòng trị: sử dụng các loại thuốc đặc trị nhện để phun xịt.

– Bọ trĩ : sâu non và trưởng thành chích hút dịch hoa làm cánh hoa có chấm trắng và cong lại. Phòng trị: sử dụng các loại thuốc phòng trị côn trùng chích hút như: Admare, Confidor, Suprathion 40EC, Match 50ND,…

– Bệnh thối gốc (Fusarium sp.) : do nấm lan truyền theo nguồn nước, bệnh lan nhanh trong điều kiện nhiệt độ và ẩm độ cao, chúng xâm nhập vào cây qua vết thương, sinh trưởng trong ống dẫn làm tắt ống dẫn. Thời kỳ đầu làm lá cong cuộn lại, héo vàng sau đó biến thành màu đỏ tím, lá khô và chết. Gốc cổ rễ bị thối có màu nâu, vỏ long ra, khi nhổ cây lên rễ trong đất rời ra. Bệnh này khi phát thành dịch rất khó chữa trị, do đó phải thường xuyên kiểm tra và ngắt bỏ lá già, lá bị bệnh, khi phát hiện bệnh thì nhổ ngay cây bệnh đem tiêu hủy, vệ sinh thường xuyên cho cây. Dùng Benlate C, Ridomil MZ 72 WP để phòng bệnh cho cây.

– Bệnh mốc tro: do nấm Botrytis cinerea gây ra, cây bị bệnh lá xuất hiện đốm mốc màu tro, trời ẩm vết bệnh có màu vàng nâu. Lá non bị bệnh sẽ thối nát và khô, bệnh nặng cả cây thối mềm và chết. Phải thường xuyên kiểm tra vườn và kịp thời nhổ bỏ cây bệnh. Dùng Rovral 50WP, Benlate BTN 50%, Sumi-eight,…để phòng trừ.

– Bệnh phấn trắng: do nấm Didium geberathium gây hại, bệnh chủ yếu gây hại trên lá, làm cho lá có đốm mốc màu trắng, sau đó lan rộng thành những đốm hình tròn hoặc hình bầu dục, cây bị hại lá bị cong lại, bệnh nặng lá ít, nhỏ, lá chuyển màu nâu vàng và khô, ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây.

– Biện pháp phòng trị: Chăm sóc tốt cho cây để nâng cao sức đề kháng của cây. Vệ sinh vườn thường xuyên, ngắt bỏ lá già, lá bị bệnh (nếu trồng trên luống nên tránh trồng 2 vụ Đồng tiền trên cùng một mảnh đất). Khi phát hiện bệnh dùng thuốc như: Kocide 61,4D, Score 250EC, Ridomil BTN, Cantop-M 43SC,…

– Bệnh đốm lá do nấm Cercospora sp. gây ra. Vết bệnh ban đầu là những hình tròn nhỏ hoặc bất định, màu nâu nhạt, nâu đen, nằm rãi rác trên phiến lá dọc gân lá. Bệnh lan từ các lá dưới lên lá trên. Bệnh hại cả cuống hoa và cánh hoa, làm hoa gãy gục. Trên cánh hoa, bệnh làm cháy cánh hoa dẫn đến hoa xấu, mau tàn.

– Biện pháp phòng trị: Thường xuyên kiểm tra ruộng và ngắt bỏ lá già, lá bị bệnh. Khi hoa bị bệnh không nên tưới nước vào lúc chiều tối. Phun một trong các loại thuốc sau: Score 250 EC, Anvil 5 SC, Ridomil, Aliettle, Sumi-eight 12.5 WP,…để phòng ngừa.

3. Thu hoạch:

Đồng tiền trồng bằng cây cấy mô thì sau khi trồng 105 – 120 ngày sẽ cho thu hoạch hoa. Thời gian thu hoạch hoa có ảnh hưởng rất lớn tới độ bền của hoa khi cắm bình. Do đó, thời điểm thu hoạch tốt nhất là khi cuống hoa đứng thẳng, các cánh hoa ngoài mở phẳng ra. Thu hoạch hoa lúc sáng sớm hoặc chiều mát. Thu hoạch nhẹ nhàng bằng cách: cầm gốc cuống hoa bẻ nghiêng cho gãy tại chỗ sát gốc cuống hoa hoặc dùng kéo bén cắt sát gốc cuống hoa, cắm hoa vào xô nước sạch hoặc dung dịch dinh dưỡng bảo quản đã được pha sẵn để cuống hoa hút no nước, tăng thêm độ cứng của hoa và giúp bảo quản hoa được lâu hơn. Với hoa Đồng tiền, thường 1 tuần thu hoạch 1 lần, 1 ngày trước khi thu hoạch cần tưới đẫm nước cho cây. Hiện nay thuốc giữ tươi hoa đang có bán đầy đủ trên thị trường, ngoài ra chúng ta cũng có thể tự pha chế. Một số thuốc tự pha chế được giới thiệu trong các quyển sách “Nghệ thuật cắm hoa”.